[Đặc Sản Vĩnh Long] Nón Lá Miền Tây

Nét đặc trưng trong trang phục của người phụ nữ miền sông nước Cửu Long giang ngoài chiếc áo bà ba, chiếc khăn rằn choàng cổ, người ta không thể không nhắc đến chiếc nón lá.

Nón lá miền Tây

Người dân ở miền Tây Nam bộ này chọn loại lá mật cật và cây trúc làm nguyên liệu chính để làm nón. Lá mật cật là loại cây có lá xòe rộng như lá cọ, mọc nhiều ở Tây Ninh, Phú Quốc, Cà Mau,… Thân cây nhỏ và thấp, mọc thành từng đám hoặc bụi, hai bên cọng của tàu lá đầy gai nhọn.

Muốn làm nón, người ta cần có cái khung chằm hình chóp có kích thước bằng chiếc nón lá gọi là cái khuôn. Trước đây khuôn có 15 vành, sau này người miền Tây cũng làm nón lá 16 vành như nón lá Gò găng, nón lá Huế…

Các công đoạn làm nón lá miền Tây

Bước kế tiếp là xoay lá trên khuôn. Công đoạn này, đòi hỏi người thợ phải có kinh nghiệm mới xoay lá đều, đẹp: Đầu tiên là xoay lớp lá bên trong trước, rồi đến lớp giấy báo, cuối cùng là xoay lớp lá bên ngoài.

Sau khi xoay đầu nón xong, người thợ sẽ dùng một cái vành, chụp lên bên ngoài mô để giữ cho lá nằm cố định, giúp người chằm được dễ dàng.

Chằm nón là dùng các kim may cho đều là được. Cuối cùng là nức vành, người làm nón sẽ vót một cọng nan có thân dẹp gọi là cây tiến, cặp vào vành nón phía dưới cùng rồi dùng dây gân nứt lại cho cứng.

Làm vậy cho vành nón được tròn và chắc chắn, nón sử dụng được lâu bền. Ngoài ra, người thợ còn trang trí bên trong của chóp nón bằng chỉ thêu màu đỏ, xanh, hồng,… hình ngôi sao hay hình cái bông để tăng thêm nét đẹp cho sản phẩm của mình.